Η πανδημία απειλεί την ψυχική μας υγεία

Η απειλή λόγω της μολυσματικής πανδημίας εκδηλώθηκε ως άγχος και πανικός, ανησυχία για την μόλυνση, ανησυχία για τους αρρώστους, ανησυχία για την ύπαρξη ή/και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, ανησυχία για τα συμπτώματα.

Η εμπειρία της νόσησης COVID 19 μπορεί να είναι απλή έως πολύ τρομακτική.
Τα άτομα που νόσησαν είχαν έντονο αίσθημα άγχους και άν συνυπήρχε δύσπνοια το άγχος είχε θετική εκθετική συνάρτηση.

Είχαν ανησυχία για την υγεία τους και για την πιθανότητα να νοσήσουν μέλη της οικογένειας.
Παρουσίασαν διαταραχή στον ύπνο και φόβο. Τα άτομα που νοσηλεύτηκαν είχαν άσχημες εικόνες από την παραμονή τους στο νοσοκομείο, εφιάλτες, πανικό, φόβο θανάτου.
Τα άτομα που δεν νόσησαν και είχαν ψυχωσικές διαταραχές ανέπτυξαν τις πιό <<ενδιαφέρουσες>> θεωρίες συνωμοσίας που σε συνδυασμό με τη δυσπιστία απέναντι στην κυβέρνηση και στο σύστημα αλλά και την ίδια την αδιαθεσία του σώματος μπορεί να οδηγήσει σε παραλήρημα.

Μεταξύ της ψύχωσης και της εμμονής βρίσκεται η παραληρηματική παρασίτωση.
Παρ΄όλο που όλοι ζουν με περιοριστικά μέτρα, δεν βιώνουν και δεν αισθάνονται τα ίδια. Δεν έχουν όλοι την ίδια παιδεία, τους ίδιους συναισθηματικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς πόρους.

Μετατραυματικό Στρές (PTSD) δε διαπίστωσα ( μπορεί να προκύψει σε 2-3 χρόνια). Υπάρχει όμως σε ΟΛΟΥΣ κόπωση και αβεβαιότητα για το μέλλον. Οι νέοι υποφέρουν περισσότερο από ψυχολογική δυσφορία, ανυπομονησία, άγχος.

Οι ηλικιωμένοι βιώνουν περισσότερο γνωστικές διαταραχές ( διαταραχή συγκέντρωσης, διαταραχή προσανατολισμού, επιδείνωση της άνοιας ) διαταραχές του ύπνου, φόβο θανάτου.
Οι γυναίκες εκφράζουν άγχος,καταθλιπτικά συμπτώματα, εύκολη κόπωση, ανησυχία για την απώλεια υγείας των αγαπημένων τους ανθρώπων.

Οι άνδρες εκφράζουν θυμό, ευερεθιστότητα, επιθετικότητα, και μιλούν περισσότερο για μοναξιά από τις γυναίκες.

Οι έμμεσες επιπτώσεις της καραντίνας είναι ο τρόπος σκέψης για τον πλησίον μας, η μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση, οι διαμάχες μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, η κακοποίηση και η βία (ενδοοικογενειακή και κοινωνική) αλλά και η αύξηση ξενοφοβίας, ρατσισμού και προκαταλήψεων.

Εν κατακλείδι, η σημερινή πρωτόγνωρη κατάσταση λόγω COVID -19 προωθεί το φόβο σε κοινωνικό επίπεδο. Σε ατομικό επίπεδο μπορεί να επιδεινώσει τις ήδη υπάρχουσες ψυχικές νόσους ή να οδηγήσει σε άλλες ψυχικές διαταραχές όπως προβλήματα διάθεσης, προβλήματα ύπνου, διαταραχές συμπεριφοράς που μοιάζουν με φοβία, συμπτώματα που μοιάζουν με πανικό.
Οι κλινικοί γιατροί οφείλουμε να διατηρήσουμε μια επιστημονική γραμμή βασισμένη σε έγκυρα και αδιάσειστα στοιχεία, να περιορίσουμε την κακοφωνία και να κατευθύνουμε σε ψυχίατρους και ψυχολόγους που θα βοηθήσουν τους ανθρώπους (πάσχοντες και μη ) σε ορθή διαχείριση των σχετικών πληροφοριών και θα τους εκπαιδεύσουν στη χρήση των τεχνικών για τη διαχείριση του άγχους και της συναισθηματικής δυσφορίας.

Η νέα τούτη πανδημία είναι μια σημαντική πρόκληση για τους ασθενείς και τις οικογένειες τους, για το υγειονομικό προσωπικό, για τα συστήματα υγείας και για την πολιτική εξουσία, για την κοινωνία.

Μ. Μπαλογιάνη
Ειδικός παθολόγος